نگاهی به وقایع 5 روز آخر ماه صفر

 پنج روز آخر ماه صفر وقایع تلخ زیادی اتفاق افتاده است که از آن جمله می‌توان به شهادت پیامبر اکرم(ص)، امام حسن(ع) و امام رضا(ع) اشاره کرد. در این مطلب بر آنیم تا نگاهی به اتفاقات ماه صفر از 28 تا 30 ام داشته باشیم.

28 صفر

شهادت اشرف مخلوقات خاتم‌الانبیاء محمد بن عبدالله(ص) در سال 11 هجری در سن 63 سالگى با سم بر پا کنندگان سقیفه یکی از اتفاقات بسیار دردناک این تاریخ است. در 24 صفر وقتی بیماری پیامبر(ص) شدت پیدا کرد.

در این هنگام فرمود: «حبیبم را نزد من حاضر کنید.» عایشه و حفصه پدران خود را نزد آن حضرت حاضر کردند اما پیامبر(ص) با مشاهده آنان روى خویش را از آنان برگردانید و فرمود: «حبیبم را نزد من حاضر کنید.» سپس دنبال على بن ابیطالب(ع) فرستادند. 

چون نظر مبارک به آن حضرت افتاد او را نزد خود خواند و کلماتى به حضرت فرمود. هنگامى که على بن ابیطالب(ع) خارج شد، عمر و ابوبکر به او گفتند: «خلیلت به تو چه گفت؟». فرمود: «هزار باب علم به من حدیث کرد که از هر باب هزار باب دیگر باز مى‌شود.»

 پیامبر(ص) در لحظات آخر عمر خود وصیت‌هایى به امیرالمومنین(ع) فرمود و جبرئیل و میکائیل و ملائکه مقربین را بر آن وصیت شاهد گرفتند. از جمله آن کلمات که جبرئیل به پیامبر(ص) مى‌فرمود و امیرالمومنین(ع) مى‌شنید این بود که «یاعلی؛ حرمتت را مى‌درند و محاسنت به خون سرت رنگین مى‌شد.»

غسل و نماز بر بدن پیامبر(ص)

امیرالمومنین(ع) پس از غسل دادن آن حضرت به تنهایى بر ایشان نماز خواند؛ سپس فرمود: خداوند در هر مکانى که روح پیامبرش را قبض مى‌کند راضى است که در همان مکان دفن شود، و من آن حضرت را در حجره‌اى که از دنیا رفته دفن مى‌کنم.

 لذا امیرالمومنین(ع) با کمک دیگران قبرى حفر کردند و بدن حضرت را داخل قبر قرار دادند. حضرت داخل قبر رفت و صورت پیامبر(ص) را باز کرد و گونه راست را بر زمین گذاشته در لحد را بستند و خاک روى آن ریختند.

آغاز امامت امیرالمومنین(ع)

روز 28صفر در بیت وحی روز غم و ماتم شهادت پیامبر اکرم اسلام (ص)، و انجام اقدامات لازم برای تجهیز و خاکسپاری آن حضرت بود که باید توسط وصی تعیین شده توسط پیامبر یعنی امیرالمومنین على بن ابیطالب(ع) انجام می‌شد. 

به طور طبیعی این روز نخستین روز شروع امامت امام علی (ع) بود. اما همزمان، اسلام‌ستیزان با گرد هم آمدن در سقیفه بنى ساعده کودتای از پیش مهیا شده را برای شکستن بیعت روز غدیر و غصب خلافت از خاندان وحی و خانه‌نشین کردن امیرالمومنین(ع)، را به اجرا گذاشتند.

شهادت امام حسن مجتبى(ع)

یکی دیگر از وقایع اینکه در روز 28 صفر سال 50 هجری قمری امام حسن مجتبى(ع) به شهادت رسید. 

(بنا بر قولى دیگر شهادت آن حضرت در 7 صفر و یا در 5 ربیع‌الاول است.) در این روز، جعده دختر اشعث بن قیس، با زهرى که معاویه براى او فرستاده بود آن حضرت را مسموم کرد. معاویه همراه با زهر صد هزار درهم فرستاد و وعده کرد که او را به عقد یزید (که به وعده خود وفا نکرد.)در آورد.

مسمومیت و وصیت حضرت امام حسن(ع)

پس از مسمومیت و ظهور اثر سم، امام حسن(ع) به بردارش امام حسین(ع) فرمود: «مرا مسموم کرده‌اند. من از شما جدا مى‌شوم و به خداوند ملحق مى‌گردم، و مى‌دانم چه کسى مرا مسموم کرده است؛ ولى به حقى که بر شما دارم در این‌باره حرفى نزنید.

 وقتى من از دنیا رفتم، چشمانم را ببند، غسلم بده و کفنم کند و مرا کنار قبر جدم پیامبر(ص) ببر تا با او تجدید عهد کنم. سپس مرا در بقیع کنار جده‌ام فاطمه بنت اسد(س) دفن کنید.

 مى‌دانم مخالفین و معاندین گمان مى‌کنند شما مى‌خواهید مرا کنار پیامبر(ص) دفن کنید و مانع شما مى‌شوند. شما را به خدا قسم مى‌دهم که مبادا به خاطر من حتى به اندازه خون حجامت ریخته شود.»

تشییع جنازه حضرت امام حسن(ع)

امام حسین(ع) بعد از غسل و کفن و نماز، آن حضرت را به طرف مرقد شریف پیامبر(ص) حمل کردند. با دیدن این منظره براى مروان و بقیه بنى امیه که با سلاح و به همراهى عایشه آمده بودند، شکى باقى نماند که مى‌خواهند آن حضرت را در کنار پیامبر(ص) دفن کنند.

 لذا مانع شدند و عایشه در حالى که سوار درازگوشى بود گفت: «مرا با شما چه کار است که مى‌خواهید کسى را که من او را دوست ندارم در خانه من دفن کنید.» مروان ملعون هم نظیر این مطالب را گفت؛ و ابن عباس به او و عایشه جواب داد. 

فرزندان عثمان هم مانع شدند و گفتند: «هرگز نمى‌شود که عثمان در بدترین مکانها دفن شود و حسن در کنار رسول خدا به خاک سپرده شود.امام حسین(ع) فرمود: «به خداوندى که مکه و حرم را محترم گردانیده، حسن(ع) فرزند على و فاطمه(س) سزاوارتر است بر پیامبر(ص) از کسانى که بدون اجازه داخل خانه او شده‌اند. 

بخدا قسم او سزاوارتر است از ...»عایشه جلو قبر پیامبر(ص) رفت و گفت: «تا یک مو در سر من هست نخواهم گذاشت او را در این جا دفن کنید!» در این هنگام بنى مروان جنازه آن حضرت را تیر باران کردند. 

بنى هاشم دست به شمشیر بردند. ولى امام حسین(ع) مانع شده و فرمود: «وصیت برادرم نباید ضایع شود.» ایشان هفت تیر فرو رفته به جنازه آن حضرت را بیرون کشید و فرمود: «اگر وصیت برادرم نبود مى‌دانستید که شمشیرها در کجا و چگونه بر شما فرود مى‌آمد.» سپس بدن مطهر آن حضرت را به بقیع برده و در کنار جده‌اش فاطمه بنت اسد(س) دفن کردند.

آخر ماه صفر شهادت امام رضا(ع)

حضرت ثامن الحجج على بن موسى الرضا(ع) در سال 203 ه‍جری به شهادت رسیدند. سن مبارک حضرت 49 یا 55 سال بوده است. شهادت آن حضرت به قول مشهور آخر ماه صفر است. اما در روز 28صفر مامون انگور مسموم یا آب انار زهرآلود را به اجبار به حضرت امام رضا(ع) خورانیده است.

آزارهاى مامون نسبت به حضرت

مامون از آزار و جسارت نسبت به حضرت کوتاهى نکرد؛ حتى حضرت را سه ماه در سرخس زندانى کرد. پس از ولایت‌عهدى، ابتداى گرفتارى آن حضرت به خاطر معاشرت با مامون بود. او به حسب ظاهر در تعظیم و احترام حضرت مى‌کوشید، اما در باطن به آزار و اذیت امام رضا(ع) می‌پرداخت .

مسمومیت امام رضا(ع)

خادم امام هشتم مى‌گوید: هر جمعه که آن حضرت از مسجد جامع مراجعت مى‌کرد، با بدنى عرق‌دار و غبارآلود دست‌ها را به درگاه الهى بر مى‌داشت و مى‌فرمود: «بارالها اگر فرج و گشایش کار من در مرگ من است، مرگ مرا برسان.» آن حضرت پیوسته در غم و حزن بود تا در غربت رحلت فرمود.

مامون پس از آنکه یک شبانه روز شهادت آن حضرت را کتمان کرد سراغ محمد پسر امام صادق(ع) و جماعتى از آل ابوطالب فرستاد تا سلامتی بدن امام‌(ع) را ببینند؛ سپس شروع به گریه و زارى کرد.

دفن بدن امام هشتم(ع)

پس از غسل و کفن و نماز بر بدن شریف حضرت که توسط امام جواد(ع) انجام شد آن حضرت را جلو قبر هارون در خانه حمید بن قحطبه، مکان فعلى دفن کردند.

 بنابر بعضى روایات مامون از ترس فتنه مردم دستور به دفن شبانه حضرت داد. مدت امامت آن حضرت 20 سال بود و سن شریف امام جواد(ع) هنگام شهادت امام رضا(ع) 7 سال و چند ماه بوده است.

منبع روزنامه ابتکار-برترینها